7 faktów o transporcie intermodalnym. Nie wszyscy o tym wiedzą

Rynek przewozów intermodalnych stale się rozwija. Klienci branży TSL dostrzegają zalety łączenia różnych gałęzi transportu i wykorzystują je do optymalizacji swoich procesów przewozowych. Co warto wiedzieć o intermodalu?

Czytasz artykuł, który jest częścią serii podejmującej najważniejsze zagadnienia z obszaru transportu i logistyki. W tym cyklu pisaliśmy już o zasadach przewozu i składowania żywności czy roli składu celnego w łańcuchu dostaw. Koniecznie obejrzyj również odcinek Na palecie poświęcony transportowi intermodalnemu:

Fakt 1 – transport intermodalny zyskuje w Polsce na popularności

Główny Urząd Statystyczny podaje, że w 2021 roku liczba przeładunków w terminalach w Polsce wzrosła o 5,3%. Dodatkowo w ubiegłym roku przybyło w naszym kraju 5 nowych terminali, których obecnie jest łącznie 39. Większość z nich (dokładnie 35) to terminale lądowe, obsługujące przesyłki kolej-droga. Polskie terminale kontenerowe rozmieszczone są na całym obszarze kraju.[1]

Fakt 2 – kontener jest królem intermodalu, ale nie działa sam

Podstawową jednostką transportową w ramach przewozów intermodalnych jest mierzący 20 stóp, stalowy kontener. Jego wymiary oraz inne parametry są ściśle ustandaryzowane i obowiązują w zasadzie na całym świecie. Dzięki temu możliwe jest swobodne przenoszenie kontenera pomiędzy naczepami podkontenerowymi, wagonami kolejowymi czy pokładami statków. Kontenery występują w wielu różnych rozmiarach oraz specjalistycznych wersjach wyposażenia, ale to właśnie 20-stopowa skrzynia jest podstawową jednostką miary w transporcie intermodalnym, czyli TEU (twenty-foot equivalent unit).

Choć kontenery są niekwestionowanymi liderami w transporcie intermodalnym, to nie realizują 100% przewozów tego typu. Istotną częścią są również naczepy intermodalne, które wyposażono w specjalne uchwyty umożliwiające podjęcie pojazdu przez suwnicę bądź reachstacker i ułożenie jej na wagonie pociągu towarowego. Istnieją także rozwiązania infrastrukturalne w ramach terminali kolejowych, które pozwalają na załadunek standardowej naczepy plandekowej czy chłodni.

Fakt 3 – w Polsce przeładowuje się miliony ton ładunków w kontenerach

Polskie terminale przeładunkowe mogą obsłużyć ponad 8,1 mln TEU. Ubiegły rok był pod tym względem rekordowy, bo przeładowano w nich ponad 82 mln ton różnych towarów zamkniętych w kontenerach, a to o 5,3% więcej niż w 2020 roku. Najpopularniejszymi kontenerami są skrzynie 40-stopowe oraz 20-stopowe.

W 2021 roku najwięcej towaru polskie terminale dostarczyły i wyekspediowały drogą morską (31,1 mln ton). Udział transportu drogowego w tej statystyce plasował się na poziomie 26,4 miliona ton, a kolej – w ramach transportu intermodalnego – obsłużyła dokładnie 24,6 mln ton ładunków.[2]

Fakt 4 – nie tylko intermodal łączy różne gałęzi transportu

Istnieje przynajmniej kilka różnych podejść do przewozu towarów w różnych gałęziach transportu. Dlatego obok przewozów intermodalnyvh funkcjonuje jeszcze np. transport multimodalny, który różni się tym, że w jego ramach można zmieniać jednostkę ładunkową i przeładowywać towar. Do tego można wymienić także transport bimodalny, którego główną cechą jest wyłączenie tylko dwóch gałęzi transportu (drogowy i kolejowy). W bimodalu na wagonach kolejowych przewozi się bezpośrednio standardowe naczepy drogowe (firanki, chłodnie lub inne). Załadunek wymaga specjalistycznej infrastruktury.

Fakt 5 – intermodal obniża spalanie i emisję CO₂

Redukcja emisji szkodliwych substancji i gazów cieplarnianych do atmosfery jest jedną z najważniejszych przewag transportu intermodalnego. Można ją osiągnąć dzięki o wiele większej efektywności energetycznej i transportowej kolei czy statków, w porównaniu do przewozów drogowych z użyciem ciężarówek. Z różnych badań wynika, że zużycie energii intermodalnych operacjach transportowych wewnątrz Europy może być nawet o około 70% niższe, niż w przypadku przejazdu samą tylko ciężarówką. Przekłada się to wprost na redukcję spalania oraz zmniejszenie emisji CO₂ do atmosfery.

Fakt 6 – w intermodalu można przekroczyć DMC pojazdów ciężarowych

Przepisy zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia dopuszczają możliwość zwiększenia DMC pojazdu ciężarowego, gdy ten bierze udział w operacji transportu intermodalnego. Są dwa warunki:

• przewóz nie może być wykonywany na odległość większą niż 150 km w linii prostej od terminala,
• zespół pojazdów nie może mieć zwiększonego nacisku osi na nawierzchnię.

Pojazd członowy składający się z trzyosiowego ciągnika siodłowego oraz trzyosiowej naczepy może w intermodalu ważyć nawet 44 tony. Bardziej tradycyjny zestaw z dwuosiowym ciągnikiem 42 tony. Dodatkowa waga oddaje do dyspozycji planistów szersze możliwości optymalizacji transportu. Można ją wykorzystać np. przy przewozie ciężkich ładunków zajmujących niewielką powierzchnię.

Fakt 7 – transport intermodalny wewnątrz Europy jest bardzo popularny

Łączenie różnych gałęzi transportu laikowi kojarzy się zwykle z bardzo długimi „serwisami” łączącymi najodleglejsze miejsca na mapie. Pierwszym skojarzeniem jest import produktów z Chin z wykorzystaniem statków kontenerowych, do jednego z europejskich portów. Stamtąd koleją albo już na kołach towar trafia do centrów dystrybucyjnych oraz klientów.

Obecnie, dzięki rozwojowi infrastruktury kolejowej, na popularności zyskują przewozy na o wiele krótszych relacjach. Stosuje się je już nie tyle z czystej konieczności, co ze względów optymalizacyjnych. W wielu scenariuszach transportowych łączenie przewozów drogowych i kolejowych po prostu się kalkuluje.

*

[1] Źródło danych GUS.

[2] Źródło danych GUS.

Zobacz także Integracja z WMS.