Rozwiązujemy problemy z transportem (część 1) – opóźniona dostawa

Odpowiedzialność przewoźnika za terminowe dostawy wynika wprost z przepisów, ale jest też ważnym elementem cechującym usługi transportowe wysokiej jakości. Jednak opóźnienia zdarzają się nawet godnym zaufania przewoźnikom. Kiedy ich klient może ubiegać się o odszkodowanie?

Nie ulega wątpliwości, że dostarczanie towarów we wskazane miejsce i w określonym przez klienta czasie jest najważniejszą kompetencją każdej firmy transportowej. Niedotrzymanie terminu może być rozpatrywane jako niewywiązanie się z umowy i wiąże się z odpowiedzialnością cywilną przewoźnika.

Przewoźnik a terminowość dostaw

Informacji o odpowiedzialności przewoźnika za niedotrzymanie umówionego terminu dostawy znaleźć można w ustawie z 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe.

Dodatkowe regulacje zapewnia również konwencja CMR, która też wspomina o odpowiedzialności przewoźnika za nieterminową dostawę.

Czy klientowi firmy transportowej należy się odszkodowanie?

Jeśli opóźnienie dostawy wyniknęło z zaniedbania przewoźnika, a dodatkowo klient może udowodnić, że nieterminowy transport wywołał u niego sytuację generującą straty, to przewoźnika obowiązuje zapłata odszkodowania. Jego kwota nie może jednak być wyższa niż stawka za tę konkretną usługę transportową. Klient może ubiegać się o wyższe odszkodowania, ale dotyczy ono jedynie specjalnych okoliczności związanych z dostawą i wartością towaru. Przepisy konwencji ochronią przewoźników przed wysokimi odszkodowaniami, jeśli mimo zachowania należytej staranności nie są w stanie dostarczyć towaru w terminie.

Istotny jest termin zgłaszania roszczenia. Jeśli klient chce wszcząć procedurę związaną z wypłatą odszkodowania za nieterminową dostawę, może to zrobić jedynie w terminie 21 dni od dnia otrzymania towaru przez odbiorcę. Po roku od zaistniałej sytuacji następuje przedawnienie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której opóźnienie dostawy związane było z rażącym zaniedbaniem przewoźnika lub celowym działaniem. Wtedy termin przedawnienia to 3 lata. Warto także zauważyć, że odszkodowanie należy się tylko podmiotom, które potrafią udowodnić, że opóźnienie dostawy zaowocowało szkodą.

Kiedy przewoźnik nie poniesie odpowiedzialności?

Zarówno polskie prawo przewozowe, jak i konwencja CMR dopuszczają możliwość odstąpienia od uznania odpowiedzialności przewoźnika za opóźnienie w dostawie towaru. Z punktu widzenia polskich przepisów klient nie może ubiegać się o odszkodowanie od firmy transportowej, jeśli przyczyny opóźnienia:

• wystąpiły u nadawcy lub odbiorcy,
• wynikają z właściwości towaru,
• wystąpiły wskutek siły wyższej,
• nie zostały wywołane bezpośrednio przez przewoźnika.

Przewoźnik jednak musi udowodnić, że jedna lub kilka wymienionych wyżej przyczyn spowodowały opóźnienie. Natomiast konwencja CMR jako okoliczności łagodzące wskazuje:

• wadę towaru,
• winę osoby uprawnionej,
• warunki, których przewoźnik nie mógł uniknąć i którym nie mógł zapobiec.

Również w ramach konwencji CMR to na przewoźniku ciąży odpowiedzialność za udowodnienie, że nie on jest winny nieterminowej dostawie.

Podsumowując temat odpowiedzialności

Co wpływa na transit-time?

Istnieje cała lista czynników, które wpływają na wydłużenie czasu przejazdu, a tym samym mogą mieć kluczowe znaczenie w kontekście terminowości dostawy. Na czas przejazdu wpływają przepisy rozporządzenia 561/2006, które ustalają maksymalny okres jazdy oraz pracy kierowcy, a także wyznaczają minimalny czas odpoczynków. Do tego dochodzą zakazy świąteczne i weekendowe, które całkowicie uniemożliwiają poruszanie się pojazdów ciężarowych po drogach publicznych. Daty poszczególnych zakazów różnią się w każdym z krajów UE.

Na możliwy do „wykręcenia” transit-time znacząco wpływa również natężenie ruchu na drogach, ale także nieprzewidywalne zdarzenia, takie jak wypadki. Do tego dochodzą jeszcze usterki pojazdów, które w trasie potrafią znacząco opóźnić termin dostawy. Nie bez znaczenia są również przedłużające się operacje załadunkowe lub rozładunkowe. Na wiele z tych czynników wydłużających czas przejazdu firmy transportowe mają niewielki wpływ, ale część z nich można niwelować.

Więcej na ten temat znajdziecie w naszym artykule poświęconym transit-time w drogowym transporcie towarów.