Rozszerzenie sieci dróg płatnych w Polsce wpłynie na koszty transportu i ceny towarów?

Rząd planuje rozszerzenie sieci dróg w Polsce objętych systemem poboru opłat e-TOLL. Dodatkowe płatne odcinki mogą przełożyć się na wzrost kosztów firm transportowych, co w prostej drodze przełoży się na cenę usług. Ta z kolei może znaleźć odzwierciedlenie w cenach towarów.

Obecnie w Polsce system e-TOLL obejmuje około 3600 km dróg, na które składają się głównie autostrady i drogi ekspresowe. Rozwój sieci płatnych dróg rozpoczął się w 1997 roku od wprowadzenia opłat na odcinku autostrady A4 między Krakowem a Katowicami. Kolejne lata przyniosły stopniowe rozszerzenie płatnych odcinków. Obecne plany rządu to realizacja wcześniejszych zapowiedzi, zakładających objęcie opłatami wszystkich dróg klasy A i S.

Nowe płatne drogi w Polsce

System poboru opłat drogowych dla ciężarówek w Polsce

W Polsce myto dla ciężarówek pobiera się poprzez system e-TOLL, który zastąpił wcześniej funkcjonujący viaTOLL. Obecny elektroniczny system poboru opłat drogowych został wprowadzony w 2021 roku. W porównaniu do swojego poprzednika, e-TOLL charakteryzuje się większą precyzją w naliczaniu opłat dzięki wykorzystaniu technologii GPS. System obejmuje wszystkie pojazdy o masie powyżej 3,5 tony, które muszą rejestrować swoje przejazdy na płatnych odcinkach dróg za pomocą specjalnych urządzeń pokładowych lub aplikacji mobilnych.

Zapowiadane zmiany

Planowane rozszerzenie sieci płatnych dróg ma objąć dodatkowe 1600 km autostrad i dróg ekspresowych. W praktyce oznacza to wzrost sieci płatnych odcinków o około 45% w stosunku do stanu obecnego. Nowymi opłatami zostaną objęte głównie odcinki dróg oddanych do użytku po 2017 roku, w tym fragmenty autostrad A1, A2 oraz dróg ekspresowych S3 i S7. Rząd przewiduje, że dzięki tym zmianom wpływy z opłat wzrosną o ponad 1,2 miliarda złotych rocznie.

Głównym motywem wprowadzenia rozszerzenia systemu e-TOLL są więc względy budżetowe. Planowane zmiany mają przynieść znaczące zwiększenie wpływów, które – według zapowiedzi – zostaną przeznaczone na utrzymanie i rozwój infrastruktury drogowej. Szacuje się, że w ciągu dekady do budżetu państwa może wpłynąć dodatkowo ponad 13 miliardów złotych. Te fundusze mają zaspokoić rosnące potrzeby związane z budową nowych dróg i modernizacją istniejących, co z kolei ma zapewnić bezpieczeństwo i komfort uczestników ruchu.

Wpływ rozszerzenia sieci dróg płatnych w Polsce na koszty transportu i ceny towarów

Rozszerzenie sieci płatnych dróg w Polsce będzie miało bezpośredni wpływ na koszty transportu towarowego w Polsce. Przewoźnicy, którzy obecnie już mierzą się z wysokimi kosztami operacyjnymi, będą musieli dodatkowo uwzględnić nowe opłaty w cenach swoich usług. Prostą konsekwencją jest zwiększenie ceny przewożonych towarów. Należy się bowiem spodziewać, że załadowcy zwiększone ceny logistyki, będą amortyzować w cenach towarów. Podwyżki mogłyby być jeszcze bardziej dotkliwe, jeśli wraz ze zwiększeniem zasięgu systemu e-TOLL pójdą wzrosty stawek za przejazdy krajowymi drogami. A są ku temu pewne przesłanki. 

Choć na razie nie ma oficjalnych informacji o planowanych podwyżkach stawek, doświadczenia z innych krajów sugerują, że wraz z rozszerzeniem sieci dróg płatnych może dojść do wzrostu opłat. Polska została niedawno upomniana przez Komisję Europejską za brak wprowadzenia opłat uwzględniających emisję CO2, co może skłonić rząd do korekty stawek. Obecnie średnia opłata za kilometr w Polsce wynosi około 42 grosze, co jest kwotą znacznie niższą niż w innych krajach europejskich, np. w Niemczech, gdzie stawka wynosi ponad trzykrotnie więcej. Trzeba jednak zauważyć, że ostatnia podwyżka opłat w Polsce miała miejsce na początku 2024 roku i wyniosła aż 15%.

Rozszerzenie sieci płatnych dróg w Polsce przyniesie ze sobą istotne zmiany w sektorze transportowym. Wyższe koszty związane z opłatami drogowymi mogą wpłynąć na wzrost cen towarów, co odczują zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci. Chociaż wprowadzenie nowych opłat jest uzasadnione potrzebami budżetowymi, to rodzi ono pytania o przyszłość kosztów transportu w Polsce i możliwe dalsze podwyżki. 

Sprawdź również nasz artykuł o zmianach w transporcie w 2024 roku.